czuj się jak u siebie w domu

* * *

* * *

Acc. siebie l. się Gen. siebie Dat. i Loc. sobie Ins. sobą

1. (identyczność, t. siebie samego) oneself; iść przed siebie walk straight on l. ahead; spojrzeć za siebie look back; spojrzenie za siebie backward glance; pozostawić l. zostawić coś za sobą leave sth behind; czuj się jak u siebie (w domu) make yourself at home; u siebie sport ( o meczu) home; chodzą ze sobą od trzech miesięcy they've been seeing each other for the past three months; chodzić ze sobą date; (zwł. w okresie narzeczeństwa) court; zabierać kogoś/coś ze sobą take sb/sth with sb l. along; zabrała ze sobą wszystko, co tylko można sobie wyobrazić she took along everything but the kitchen sink; coś nie ma przed sobą przyszłości there's no future in l. for sth; masz przed sobą wspaniałą przyszłość you've got a great future ahead of you; chcę mieć to za sobą I want to get it over; mieć najgorsze za sobą be over the hump; mieć za sobą najtrudniejszą część czegoś break the back of sth; mieć najlepsze lata za sobą be past one's prime, be over the hill; mieć za sobą daleką drogę (bardzo się zmienić, dojrzeć itp.) t. dosł. have come a long way; nieść l. pociągać za sobą involve, imply, entail; porwać za sobą (zwł. tłum) carry; spalić za sobą mosty burn one's bridges l. boats (behind one); zamknij za sobą drzwi shut l. close the door behind l. after you; dochodzić do siebie po czymś recover from sth; brać coś do siebie ( uwagi) take sth personally; przyciągnąć kolana do siebie draw up one's knees; przytulić kogoś do siebie hug sb; zapraszać kogoś do siebie ask sb round, ask sb to come to one's place; zrazić l. zniechęcać kogoś do siebie antagonize sb, disaffect sb; wyjść z siebie blow l. pop one's cork, be beside o.s.; wykrztuś l. wyrzuć l. wyduś to z siebie! (= powiedz to) spit it out!; wylewać z siebie żale pour out one's sorrows; wypruwać z siebie żyły sweat blood, sweat one's guts out; zadowolony z siebie self-complacent, self-satisfied; zrobić z siebie durnia make an idiot l. ass of o.s.; zrobić z siebie pośmiewisko make o.s. a laughing stock; być z siebie dumnym be proud of o.s.; robić z siebie głupka play the fool; robić z siebie widowisko make an exhibition l. a spectacle of o.s.; samemu z siebie ( zrobić coś) by o.s.; samo z siebie by itself, per se; zostawiać coś po sobie leave sth as one's legacy; cel sam w sobie an end in itself; łączyć w sobie (zwł. cechy) combine; mieć w sobie to coś (trudną do zdefiniowania cechę, która dodaje atrakcyjności) have this something; mieścić w sobie contain, hold; ona ma w sobie trochę snobizmu she's somewhat of a snob; przemóc w sobie dumę swallow one's pride; rzecz sama w sobie thing-in-itself, noumenon; sprzeczność sama w sobie a contradiction in terms; zamknięty w sobie indrawn, introvert, withdrawn; zebrać się w sobie pull o.s. together, get a grip on o.s.; mieć coś przy sobie have sth on l. about sb; nie mam przy sobie pieniędzy I have no money on me; ręce przy sobie! (keep your) hands off!; sam sobie jesteś winien it is your own fault, you only have yourself to blame; sami sobie pieczemy chleb we bake our own bread; wmówić sobie, że... kid o.s. (into believing) that...

2. (wzajemność, t. siebie wzajemnie) each other, one another; dzielić (pomiędzy siebie) (koszt, dochód) split; wyjaśnić sobie wszystko get l. put l. set things straight; wyjaśnijmy sobie jedną rzecz let's have l. get one thing clear; mówić sobie po imieniu be on first name terms with each other; przypadli sobie do gustu they took (a) fancy l. liking to each other; dalej od siebie farther away from each other l. one another; bliżej siebie closer to each other l. one another.

- zobaczył się w lustrze he saw himself in the mirror

- umyła/ubrała się she washed/dressed herself

- nie widzę się w tej roli I can’t see myself in this/that role

- uważaj, bo zrobisz sobie krzywdę be careful or you’ll hurt yourself

- nie można myśleć tylko o sobie you can’t think only of yourself

- „dla kogo to kupiłeś?” – „dla siebie” ‘who did you buy it for?’ – ‘(for) myself’

- zatrzymał taksówkę i kazał się wieźć na dworzec he waved down a taxi and told the driver to take him to the station

- nie pozwól mu na siebie krzyczeć don’t allow him to shout at you

- nie dawaj (nikomu) sobą pomiatać don’t let people walk all over you pot.

- czuć się jak u siebie to feel at home

- czuj się jak u siebie make yourself at home

- jestem zła na siebie I’m angry with a. at myself

- sam sobie jesteś winien you have only yourself to blame

- znają się od dwóch lat they’ve known each other for two years

- psy goniły się po trawniku the dogs were chasing one another on the grass

- przeproście się say sorry to each other

- spojrzeli sobie w oczy they looked into each other’s eyes

- nie mogą bez siebie żyć they can’t live without each other

- obie siostry są do siebie bardzo podobne the two sisters are very much alike

- powinno się jeść dużo warzyw one should eat a lot of vegetables

- jak to się pisze? how do you spell it?

- mówi się, że… they say that…, it is said that…

- nigdy się nie wie one never knows

- tutaj posadzi się żonkile I’ll/we’ll plant some daffodils here

- zarabia się całkiem nieźle, co? I guess you (must) earn quite a bit, eh? pot.

- wygodnie ci się siedzi? are you comfortable?

- tak mi się jakoś powiedziało it just came out (like that) pot.

- kolacja już się robi dinner’s almost ready

- już się robi! pot. I’ll be a. I’m right on it! pot.

* * *

* * *

1. zob. siebie.

2. (= siebie samego) oneself; widział/widzieli się w lustrze he saw himself/they saw themselves in the mirror; laska do podpierania się a staff to support oneself with; poddawać się czemuś (uczuciu, nastrojowi) give oneself over to sth; (analizie, interpretacji) lend oneself to sth; przeistoczyć się w kogoś/coś turn into sb/sth; uważa się za artystkę she fancies herself as an artist.

3. (= siebie nawzajem) each other, one another; X i Y znają się dobrze X and Y know each other very well; ci dwoje kochają się those two love each other; myślałem, że się rozumiemy I thought we understood each other l. one another; znamy się od lat we have known each other l. one another for years.

4. ( tworzy stronę zwrotną czasownika) oneself; skaleczyć się hurt oneself; czesać się comb one's hair; położyć się lie down.

5. ( jako odpowiednik strony biernej) ta książka sprzedaje się świetnie this book sells very well; to się dobrze nosi/pierze it wears/washes well; tak się tego nie robi that's not the way to do it.

6. ( bezosobowo) you, one; zrobiło się późno it's got late; idzie się prosto one goes straight on l. ahead; nigdy się nie wie you never know, one never knows.

1) (dotyczący siebie samego) oneself

2) (z wzajemnością) each other

- dom drewniany/z cegły a wooden/brick house

- dom jednorodzinny a detached house

- musiał sprzedać dom rodzinny he had to sell the family house

- poszedł do domu he went home

- zostanę w domu I’ll stay at home

- przebywać poza domem to be away from home

- kręcić się po domu to hang around the flat/house

- pantofle/ubranie na po domu pot. indoor a. house shoes/clothes

- po domu zwykle nosiła dres she usually wore a tracksuit at home

- pochodzić z dobrego domu to come from a good home a. family

- młodzież ze szlacheckich domów young people from upper class families

- być bogatym z domu to come from a rich family

- dzieci wychowuje nie tylko dom it’s not only the home that contributes to a child’s upbringing

- w moim domu rodzinnym nie obchodziło się imienin in my family we didn’t celebrate name days

- postawić cały dom na nogi to wake up the whole house

- założyć dom to set up home a. house

- dom jest ważniejszy niż praca home is more important than work

- zajmować się domem to keep house

- prowadzić dom to run a. manage a household

- dom mody/wydawniczy/bankowy a fashion/publishing/banking house

- dom akademicki a hall of residence GB, a dormitory US

- dom maklerski a brokerage

- dom poprawczy a young offenders’ institution

- dom publiczny a brothel

- dom towarowy a department store

- dom dziecka a children’s home

- dom gry a gaming house, a casino

- dom kultury a community centre

- dom starców an old people’s home

- dom Habsburgów the house of Habsburg, the Habsburg dynasty

- dom Jagiellonów the Jagiellonian dynasty

- dom panujący the ruling house

- potomek królewskiego domu a descendant of a royal house

- z domu Kowalska née Kowalska

- zawsze pytano ją, jak nazywa się z domu people were always asking her what her maiden name was

- □ Biały Dom the White House

- Dom Boży książk. house of God

- dom bez klamek pot. madhouse pot.

- dom wariatów pot. (szpital psychiatryczny) madhouse pot., loony bin pot.; przen. (chaos) madhouse pot.; bedlam U

■ czuć się jak (u siebie) w domu to be a. feel at home

- czuj się jak u siebie w domu make yourself at home

- jestem/jesteśmy w domu! pot. now I/we get the picture! pot.

- gość w dom, Bóg w dom przysł. you’re very welcome

- wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej przysł. East, (or) West, home’s best przysł., there’s no place like home przysł.

* * *

* * *

Loc. i Voc. -u

1. (= mieszkanie, domownicy, rodzina) home; w domu at home, in the home; być w domu be (at) home, be in; być poza domem ( chwilowo) be out; ( na dłużej) be away (from home); iść do domu go home; nikogo nie ma w domu there's nobody home; u kogoś w domu at sb's house l. place.

2. (= budynek mieszkalny) house.

3. (= budynek) building.

4. (= gospodarstwo domowe) household.

5. (= ród, dynastia) house; kin, family; z domu Czartoryska ( przy podawaniu nazwiska rodowego) née Czartoryska; pochodzić z dobrego domu come from a good family.

6. ( w zwrotach) być panem we własnym domu be a master of l. in one's own house; pot. rule one's roost; ciasny, ale własny dom a small home, but your own; czuć się jak u siebie w domu be l. feel at home; czuj się jak u siebie w domu make yourself at home; czynić honory domu do the honors; dom i ogród handl. home and garden; dwa/trzy itd. domy dalej two/three, etc. doors down l. up l. over (the road); głowa domu head of the household; mieć cały dom na głowie have to run the house; (na) po domu ( o ubraniach) house, indoor; sukienka (na) po domu house dress; odprowadzać kogoś do domu walk sb home; nie ma jak w domu l. wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej east, west, home's best; home, sweet home; there's no place like home; no to jesteśmy w domu pot. przen. (= już wszystko w porządku) we're almost home, now we're cooking with gas, we're cool l. good; pan/pani domu master/lady of the house, host/hostess; postawić cały dom na nogi raise hell l. Cain; prowadzić otwarty dom keep open doors l. house; tęsknić za domem miss home; szklane domy glass houses; przen. castles in the air, pipe dream; wszystko dla domu handl. everything for the home; założyć dom set up house l. home; zarabiać na dom bring home the bacon; zaszyć się w domu lock o.s. (away) in one's house.

7. ( w złożeniach) Biały Dom polit. the White House; dom akademicki l. studencki uniw. dormitory, dorm; dom aukcyjny auction house; dom Boży l. modlitwy rel. house of God l. worship; dom dwurodzinny duplex (house); dom dziecka children's home; dom gry gambling house; dom kultury community center; dom maklerski fin. brokerage (house l. firm), broker; dom mody fashion house; dom opieki nursing home; dom otwarty open house; dom poprawczy reformatory, reform school; dom pogrzebowy funeral home; dom publiczny house of prostitution, brothel; dom rodzinny family home; dom starców old people's home; assisted living facility l. home; dom szeregowy bud. row house; ( w mieście) town house; dom towarowy handl. department store; dom wariatów mental hospital l. institution; t. przen. madhouse; dom wczasowy l. wypoczynkowy resort hotel; dom weselny wedding house; dom wycieczkowy lodge; drugi dom home away from home, second home.

* * *

1. (= odbierać bodźce) feel, sense; nie czuć nóg/rąk be dead tired, be on one's last legs; czułam na sobie czyjś wzrok I felt l. sensed sb watching me.

2. (= wyczuwać zapach) smell.

3. (= doznawać emocji) feel; czuć sympatię/odrazę do kogoś have a liking/dislike for sb; czuć do kogoś miętę żart. have a crush on sb; czuć ciężar na duszy have one's heart in one's boots.

4. (= domyślać się) get a feeling; czuć coś przez skórę scent sth, feel sth coming; czuć pismo nosem smell a rat; czuć coś w kościach feel sth in one's bones.

5. realize; czuć mores przed kimś l. wobec kogoś awe sb; czuć coś (= mieć do czegoś talent) have a feel for sth.

(= być w określonym stanie) feel; dobrze/źle/słabo się czuć feel well/unwell/weak; czuć się winnym/starym/młodym feel guilty/old/young; czuć się na siłach feel up to sth; czuć się podle feel lousy l. crummy; czuć się jak w klatce feel caged in; czuj się jak u siebie w domu make yourself at home; czuć się jak u siebie w domu feel at home; czuć się jak ryba w wodzie be in one's element; czuć się zobowiązanym zrobić coś feel obliged to do sth; czuć się zmuszonym do zrobienia czegoś feel compelled to do sth; czuć się nieswojo feel not quite o.s., feel out of it.